Kompulsif Biriktirme Hastalığı (İstifçilik - Dispozofobi)

 

İstifçilik veya istifleme hastalığı olarak da bilinen kompulsif biriktirme hastalığı konusu Masumlar Apartmanı isimli dizi yüzünden takıldı aklıma. Varlıklı, genç bir iş insanı olan Han karakterini oynayan Birkan Sokullu 2. bölümün sonlarına doğru bir çöp toplama arabasıyla çıktı piyasaya ve bir çöp kutusunu karıştırıp içinden mukavva parçaları, kağıtlar falan almaya başladı. Temizlik hastası olan 2 büyük kız kardeşine göre de, tek olarak da aklı başında biri gibi görünüyordu oysa. Böyle bir sorunu varmış meğer.

Bir adı da dispozofobi olan bu bozukluk kendini insanın mali veya duygusal değeri çok az olan veya hiç olmayan nesnelere duygusal olarak bağlanıp onları toplaması, biriktirmesi şeklinde gösteriyor.Hafif seviyede olabileceği gibi hayatı tehdit edecek noktaya da gelebiliyor. Biriktirdikleriyle evlerinde yaşanabilir alan kullanımını azaltan hafif ve orta seviye istifçiler de var, haşaratlar, çürümüş yiyecekler, biyolojik atıklar arasında yaşayanlar da. 

Kompulsif biriktirme hastalığı olan kişiler, topladıkları eşyaları elden çıkarmanın düşüncesinden bile rahatsız oluyorlar. Bu durumda düzensiz davranış sergilemeye başlayabiliyor, hatta kendilerini istifledikleri eşyalarla beraber tecrit etme noktasına gelebiliyorlar.

Bu soruna maruz kalan bazı insanlar muazzam miktarda eşya biriktirdiklerinden bunları sıralamak ve organize etmek de sorun oluyor. Çoğu durumda, kişinin sağlıklı bir yaşam tarzına geçiş yapmak için temizlik hizmetleri alması ve tedavi görmesi gerekiyor.

Çoğu zaman kişilik bozukluklarından da muzdarip olan istifçiler, akla gelebilecek her şeyi biriktiriyorlar. Ortaya çıkan olaylar en çok biriktirilen nesnelerin gazete, kağıt, torba, mektup, plastik eşyalar, kıyafetler ve ev eşyaları olduğunu gösteriyor.

Herkes bazı eşyalarla duygusal bağ kurabilir veya bazı şeyleri bir gün gerekeceği düşüncesiyle saklayabilir tabii. Ben evdeki eski bir pazar arabasına poşetler koyarım mesela ama onların çok arttığını düşünürsem bir kısmından kurtulurum, çok fazla yığılmaları içime fenalık verir. İstifleme hastalığı bambaşka bir şey; bu durumda, biriktirdiğiniz şeyler bir dağ oluştursa da, etrafa kötü kokular yaysa da, size adım atacak yer bırakmasa da  rahatsız olmuyorsunuz. 

Nüfusun yüzde 3 kadarını etkilediği tahmin edilen dispozofobi sorununun tedavi edilebilmesi için öncelikle kişiyi böyle davranmaya iten sebebin anlaşılması gerekiyor.